ADANA İLİ YUMURTALIK İLÇESİ
yumurtalık
YUMURTALIK İLÇE TARİHİ
Adana Ilimizin Yumurtalık ilçe merkezi Iskenderun Körfezinin kuzeyinde MÖ. 4. yüzyılın son çeyreğinde Büyük İskender’in Pers imparatoru Dara’yi bugünkü Iskenderun ile Dörtyol arasında kalan ovada yenmesinden sonra iskenderin halefleri olan Makedonyalı komutanlar tarafından bir liman şehri olarak kurulmuştur. MÖ. 1. Yüzyılda tarihin en parlak dönemini yaşamıştır.7-10.Yüzyıllarda, Araplarla Bizans arasındaki savaş1arda tamamen tahrip olan kent
11.yüzyıldan itibaren Ayas adıyla piskoposluk merkezi oldu.
Bu dönemde de Akdenizin ünlü bir ticaret limanı olma özelliğini sürdüren Ayas'ta biri karada biriside limanda olmak üzere iki kale inşaa edildi. 1201'de Cenovalılar 1261'de de Venedikliler Ayas'ta ticari koloni kurma ayrıcalığını elde ettiler. Kentin asıl gelir kaynağı olan deniz ticaretini ellerinde tutan Venedikliler, Kenti Lajazzo olarak adlandırmaktaydılar. 1266 yılında Memlüklüler ilk kez Kilikya'ya saldırdıklarında Ayas'ı tahrip ettiler. 1268 yılında kenti ziyaret eden Marko Polo, limanın Venedik ve Cenovalı Tüccarlarla dolu olduğundan ve
bunların, İpek, Yün, Hububat ve Baharat ticareti yaptıklarından bahsetmektedir. Marko Polo 1271 yılında da Çin'den dönüşünde ikinci kez kenti ziyaret eder. Venedikli ve Cenovalı Tüccarlar buradan Kilikya içlerine kadar uzanan ticari geziler yapmaktaydı. Bunların kendilerine ait birer tane kiliseleri vardı. 1517 yılında Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi ile, Osmanlı İmparatorluğu egemenliği altına girdi. Kanuni Sultan Süleyman döneminde, kentin batısında "Sahil Kulesi" adı verilen küçük bir kule yaptırıldı. Osmanlı Vilayet örgütünde Ayas, (Cebeli Bereket) Osmaniye sancağına bağlı Payas ilçesinin bir bucağı oldu. Doğu ticareti, Akdeniz'den uzaklaştıkça Ayas Limanı da Ortaçağdaki önemini yitirdi. Önceleri Yumurtalık, denize dar bir alan ile açılan bir körfez kenti idi. Geniş ve çok güvenli bir liman olmaya elverişliydi. Pire’de üslenen ingiliz donanması burada kışlardı.Yumurtalık, 19 Temmuz 1926’ya kadar kaza iken, nahiye yapılıp Ceyhan’a, 1 Nisan 1959’da ilçe yapılarak Adana’ya bağlanmıştır.Akdeniz’in kenarında olan Yumurtalık’ın Güney ve Doğusu İskenderun körfezi , Kuzeyi Ceyhan İlçesi , Kuzey-Batısı Adana İli , Batısı ise Karataş İlçesi ile çevrilmiş bulunmaktadır. İlçenin yüz ölçümü 501 Km2 dir.
YUMURTALIK GENEL DURUM
Ceyhan’a bağlı bir bucak iken 1 Nisan 1959 tarihinde ilçe olmuştur. Yumurtalık’a bağlı 16 köy ve 3 kasaba bulunmaktadır.İlçe merkezi 5296 nüfuslu Yumurtalık’tır (Ayas). İlçenin yüzölçümü 501 km2 dir. Adana’nın 81 km. güneybatısında İskenderun Körfezi’nin batı kıyılarında yer almaktadır. İlçenin kuzey ve batısı Adana’nın Ceyhan,Karataş ve Yüreğir ilçeleri ile doğu ve güneyi Akdeniz’le çevrili bir sahil yerleşim birimidir. Son dönemde doğrudan Adana’ya ulaşımın sağlanması hem merkezin doğrudan bağlanışını hem de köylerle ile iletişimini olumlu bir şekilde geliştirmiştir. Çeşitli medeniyetlerin hüküm sürdüğü bir coğrafyada yer almasından dolayı tarihi eser bakımından oldukça zengindir. İlçenin merkezinde yer alan yazın özellikle yerli turistlerin gözdesi olan son derece berrak ve temiz bir tabii plajı vardır. İlçenin aynı zamanda içeri girdikçe sığlaşan ve yer yer bataklıklardan oluşan geniş bir körfeze sahiptir. Bu körfez ve dalyan çok çeşitli kuş cinsine ve balık yetiştiriciliğine ev sahipliği yapmaktadır.
YUMURTALIK GELENEK VE GÖRENEKLER
Doğum – Çocukluk Dönemi : Yörede diplomasız köy ebeleri tarafından halen doğum yaptırılır. Çocukluk döneminde Çeşitli inanışlar ve uygulamalara rastlanır.Bunlar: ocuğun babasının cebinden para aldırana kadar hırsız olur düşüncesiyle tırnak kesilmez. Dişi çıkarken bıngıldağına ( Başının üzerindeki yumuşak yer) badem yağı çalınır. Memeden kesmek için memenin başına salça çaldırılarak emdirilir veya memenin başına saç yapıştırılır.İlk diş çıktığında bulgur kaynatılır üzerine şeker dökülerek komşulara dağıtılır ve karşılığında hediye alınır.• Sünnet :Sünnet olurken çocuğu tutan kişiye kirve denir. Kirve olacak kişi tuttuğu çocuk için hediye getirir. Çocuğun aileside kirveye hediye götürür.
Evlenme : Düğünler köy düğünü , salon düğünü ve mevlütlü olmak üzere üç şekilde yapılır. Her iki taraf anlaşarak düğünün ne şekilde olacağına karar verir. Düğünden bir hafta önce tanıdıkları davet etmek için yol denilen havlu,gömlek ve kumaş gibi şeyler gönderilir. Düğünden birkaç gün önceden davul eşliğinde çeyiz gider . Yine düğünün ilk günü veya önce törenle ve dualar işliğinde erkek evinin damına düğün bayrağı çekilir. Bayrak direğine ayna , soğan, çiçek ,asma anahtar v.b. şeyler bağlanır.Yöresel uygulamalar daha çok köy düğünlerinde görülür.
Köy düğünü içkili olup üç gün sürer . Damat tıraş edilirken ayakkabısı saklanır hediye alınmadan geri verilmez.Gelin arabası kız evinden oğlan evine giderken arabanın önünde gençler halay çekerek giderler.Ayrıca arabanın yolu kesilir ve hediye alınarak bırakılır. Gelin gelin arabasından inmeden kayınpederi ve kayınvalidesinden indirmelik (para,tarla,inek v.b.) ister. Arabadan indikten sonra geline içi su dolu cere (testi) kırdırılır. Gelin ve damadın geçeceği kapının üzerine dut yaprağı yapıştırılır ve damadın annesinin elinin altından eve girerler. Düğünden bir gün sonra mevlüt okutulur ve mevlüde gelen kadınlara eşarp örtülür.
Askerlik ve gurbetçilik : Askere uğurlama esnasında yemek ziyafeti verilir.Arabalarla konvoy eşliğinde gönderilir ve arkasından su dökülür.Ölüm : Ölünün arkasından özellikle kadın akrabaları ağıtlar yakarlar . Ölü evine yakınları ve komşuları yemek getirirler. Helva yapılarak dağıtılır.Yedi gün boyunca kuran okunur ve gelenlere yemek verilir. Ayrıca kırkıncı ve elli ikinci günü yemek verilerek kuran okutulur.•
Halk meterolojisi : Yöre insanlarından özellikle yaşlı kişiler rüzgarların estiği yöne,bulutlara,ayın etrafındaki kırmızı halkalara , gökyüzünün kızıllığına,denize ve benzeri şeylere bakarak hava tahminlerinde bulunurlar.Bu tahminlerin çoğu zaman tuttuğu görülür.• Halk matematiği :Halk arasında bir teneke tahıl ölçeğine bir haviye denir ve tahminen 16-17 kğ. dır.
İki tenekeye bir gülek denir oda 32-33 kğ. gelir.Balıkçılar denizin derinliğini ,ağların uzunluğunu ve iplerini pratik olması sebebi ile kulaç cinsinden ölçerler.• Nazar-nazarlık,uğur-uğursuzluk : Yörede nazara karşı evin görünen bir yerine nal,köpek kafatası veya nazar boncuğu asılır. Yine nazara karşı kurşun dökülür ve kekik,soğan kabuğu,tuz ve benzeri şeyler karıştırılarak yakılır ve tütsü yapılır.Yeni başlanacak bir işe pazartesiden başlanması iyi sayılır. Kurban kanının denize veya dereye döküldüğünde yağmurun yağacağına inanılır.• Salı günü ekmek yapıp çamaşır yıkamak, gece tırnak kesmek,çocuk üzerinden atlamak köpek uluması , damda baykuş ötmesi v.b. şeyler uğursuzluk sayılır.
• Büyü : Fal ve büyüye yörede önem verilir. Bahtın açtırılması veya kapanması,iki kişinin arasının açılması veya düzeltilmesi, çalınan bir malın bulunması için büyücüye gidilir ve muska yaptırılır.• Adak : Adak genellikle olunması istenen iyi işler için koyun,tavuk ve kuran okutma olarak adanılır. Yörede Demirtaş köyündeki Demirtaş Dede türbesinde bu adaklar kesilir. Türbelerin bulunduğu yerlere gidilerek ağaçların dallarına bezler bağlanır ve dilek dilenilir. Demirtaş Dede türbesinden ağaç kesen ve getirip yakanların başına felaket geleceğine inanılır ve bundan korkulur.
Bayramlar : Bilinen ve kutlanılan dini ve milli bayramların dışında yörede bahar bayramı Sultan Nevruz adı altında kutlanılır. Bugünde kırlara gidilerek piknik yapılır.• Yemek türleri : İlçenin kendine has zengin yemek çeşidi olmamakla birlikte , yüzük çorbası,aşure, toga,balık pilavı gibi yemek çeşitleri yapılmaktadır. Toplu yemek yapıldığı zamanlarda ve düğünlerde aşçılığı ile ünlenmiş kadınlar görev yaparlar.Lahmacun ,yüzük çorbası , dolma , sarma , köfte ve kısır yemekleri özel gün yemekleri arasında sayılabilir.
YUMURTALIK GEÇİM KAYNAKLARI
BALIK VE BALIKÇILIK
İlçede balıkçılık ilçe merkezi ile sahilde bulunan köyler olan Gölovası,K.Yumurtalık, Haylazlı ve Deveciuşağı köylerinde yapılmaktadır. Sahil şeridindeki bu yerleşim yerlerinde boyları 3 metre ile 9 metre arasında 150- 200 arasında tekne bulunmaktadır. Ağ ( Karides , barbunya , zide v.b.) barikat ,kaşık , olta ve benzeri usullerle balık avcılığı yapılmaktadır. Denizde avlanma derinliği 42 kulaç (70 Metre) yi bulmaktadır.Balıkların nesli tükenmekte olup bununda en önemli sebepleri : Bilinçsiz avlanma ,yavru balık avcılığı ve yasak olan dönemlerde av yapılması sayılabilir.
Balıkçılığı Yumurtalık halkından başka İskenderun, Karataş, Samandağ ve hatta Karadeniz’den gelen balıkçılarda çevirme ve turollarla yapmaktadırlar . En çok yakalanan balık cinsleri: Kefal ,lagos, sergoz , karagöz , gargur , melenur , altunkuşak , istavrit , lüfer , levrek , çupra ,kayabalığı ,barbunya,sardelye,gümüş,mırmır, karades , mercan,torik ve arı balığıdır. Ayrıca vatoz ,sapan ,köpek,yengeç,ahtapot, subiye, ve kalamar balık cinsi olmadığı halde tüketilen ve avlanan deniz ürünleridir.Tutulan balık ve deniz ürünlerinin çoğunluğu Ceyhan ,Adana, Mersin, ve İskenderun gibi yerleşim birimlerine tüccarlar aracılığı ile satılmaktadır. En çok avcılık yapılan mevsimler ilkbahar ve sonbahardır. Balık neslinin ve sayısının azalması ile birlikte bu mesleğe olan ilgi giderek azalmıştır.
Geçimini balıkçılıktan temin eden aileler başka geçim kaynaklarına yönelmiştir.Balıkçıların gelişen teknolojiye adapte olamaması , yörede profesyonel anlamda balıkçılık yapılamamakta dışardan gelenlerde yöre balık rezervlerini aşırı şekilde kullanarak bölge ekonomisini olumsuz yönde etkilemektedir ve alternatif balıkçılığa (Yavru balık ve havuz yetiştiriciliği)yönelememesi balıkçılığı geriletmiştir. Çamlık ve Yelkoma dalyanının yanında ilçe genelinde 6 adet su ürünleri kooperatifi balıkçılığı ayakta tutmaya çalışmaktadır.
YUMURTALIK HAYVANCILIK
İlçemizde 6084 adet büyükbaş, 8.000 adet küçükbaş hayvan bulunmaktadır. 3592 adet melez, 2492 adet yerli olmak üzere 5.196 adet sağılır büyükbaş hayvan mevcuttur
Yumurtalık, Adana ilinin bir ilçesidir. Asıl adı Ayas olup, Türkçeleştirmek adına ismi Yumurtalık'a çevrilmiştir.
YUMURTALIK COĞRAFİ VE NÜFUS BİLGİLERİ
YUMURTALIK AYAŞ KALESİ
Adana merkezine 80 km, komşu Ceyhan'a 30 km mesafededir. İlçenin nüfusu yaklaşık 5.000 dir fakat yaz aylarında bu rakam 30.000-40.000 arasında seyreder. Yüzölçümü 501 km2 olup 16 köyü vardır.
YUMURTALIK TARİHİ
İlçenin eski adı Ayas'tır ve halk arasında bu isim hala kullanılmaktadır. 1959 yılına kadar Ceyhan'a bağlı bir bucak olan Ayas bu tarihte ilçe olmuştur. İlçenin tarihi ortaçağa kadar uzanır.
YUMURTALIK NÜFUS
Yumurtalık'ın nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 22.575'dir. Bunun 4.745'si ilçe merkezinde, 17.830'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.
İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; ? belde, ? köy ve ? mahalleden oluşmaktadır.
YUMURTALIK YILLARA GÖRE NÜFUS VERİLERİ
Yıllar Merkez Köyler Toplam
2009 4.969 13.763 18.732
2007 4.840 14.315 19.155
2000 4.745 17.830 22.575
1997 4.248 16.923 21.171
1990 3.583 17.374 20.957
1985 3.835
1980 4.447
1975 2.406
1970 2.137
1965 1.774
1960 1.392
YUMURTALIK TARİHİ YERLERT
AYAS KALESİ
SULEYMAN KULESİ
Dertli Kazım Halk Ozanları Şenliği, Yer: Gölovası köyü, Tarihi: 1 Ekim, Başladiği ilk tarih: 1985
Zeytinbeli Kültür ve Sanat Şenliği, Yer: Zeytinbeli kasabası, Tarihi: Ağustos'un ilk Cumartesi, Başladığı ilk tarih: 2001
Ayrıca
Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı
YUMURTALIK TARİH COĞRAFYA İDARİ YAPILANMA
MERKEZ İLÇELEİ
Adana (Çukurova · Karaisalı · Sarıçam · Seyhan · Yüreğir)
Bağlı ilçeler
Aladağ · Ceyhan · Feke · İmamoğlu · Karataş · Kozan · Pozantı · Saimbeyli · Tufanbeyli · Yumurtalık
Bağlı bucaklar
• Kamışlı • Kösreli • Mansurlu • Sağkaya • Tepecikören • Tuzla
Yumurtalık belde ve köyleri
İl: Adana ● İlçe Merkezi: Yumurtalık
Beldeler: Kaldırım • Yeşilköy • Zeytinbeli
YUMURTALIK KÖYLER
Asmalı • Ayvalık • Demirtaş • Deveciuşağı • Gölovası • Hamzalı • Haylazlı • Kalemli • Kesmeburun • Kırmızıdam • Kuzupınarı • Narlıören • Sugözü • Yahşiler • Yeniköy • Yumurtalık
yumurtalık
YUMURTALIK RESİMLERİ
YUMURTALIK FOTOĞRAFLARI
YUMURTALIK TANITIMI
YUMURTALIK MANZARALAR
YUMURTALIK GÖRÜNTÜLER
YUMURTALIK KÜLTÜR
YUMURTALIK VİDEO
YUMURTALIK YEMEK
YUMURTALIK DOĞA
YUMURTALIK COĞRAFYA
YUMURTALIK TARİH
YUMURTALIK TARIM
YUMURTALIK EĞİTİM
YUMURTALIK SAĞLIK
YUMURTALIK ULAŞIM
YUMURTALIK NATO
YUMURTALIK EKONOMİ
YUMURTALIK SANAYİ
YUMURTALIK SPOR
YUMURTALIK
ADANA YUMURTALIK
YUMURTALIK GEZELİM
YUMURTALIK İLÇE TARİHİ
Adana Ilimizin Yumurtalık ilçe merkezi Iskenderun Körfezinin kuzeyinde MÖ. 4. yüzyılın son çeyreğinde Büyük İskender’in Pers imparatoru Dara’yi bugünkü Iskenderun ile Dörtyol arasında kalan ovada yenmesinden sonra iskenderin halefleri olan Makedonyalı komutanlar tarafından bir liman şehri olarak kurulmuştur. MÖ. 1. Yüzyılda tarihin en parlak dönemini yaşamıştır.7-10.Yüzyıllarda, Araplarla Bizans arasındaki savaş1arda tamamen tahrip olan kent
11.yüzyıldan itibaren Ayas adıyla piskoposluk merkezi oldu.
Bu dönemde de Akdenizin ünlü bir ticaret limanı olma özelliğini sürdüren Ayas'ta biri karada biriside limanda olmak üzere iki kale inşaa edildi. 1201'de Cenovalılar 1261'de de Venedikliler Ayas'ta ticari koloni kurma ayrıcalığını elde ettiler. Kentin asıl gelir kaynağı olan deniz ticaretini ellerinde tutan Venedikliler, Kenti Lajazzo olarak adlandırmaktaydılar. 1266 yılında Memlüklüler ilk kez Kilikya'ya saldırdıklarında Ayas'ı tahrip ettiler. 1268 yılında kenti ziyaret eden Marko Polo, limanın Venedik ve Cenovalı Tüccarlarla dolu olduğundan ve
bunların, İpek, Yün, Hububat ve Baharat ticareti yaptıklarından bahsetmektedir. Marko Polo 1271 yılında da Çin'den dönüşünde ikinci kez kenti ziyaret eder. Venedikli ve Cenovalı Tüccarlar buradan Kilikya içlerine kadar uzanan ticari geziler yapmaktaydı. Bunların kendilerine ait birer tane kiliseleri vardı. 1517 yılında Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi ile, Osmanlı İmparatorluğu egemenliği altına girdi. Kanuni Sultan Süleyman döneminde, kentin batısında "Sahil Kulesi" adı verilen küçük bir kule yaptırıldı. Osmanlı Vilayet örgütünde Ayas, (Cebeli Bereket) Osmaniye sancağına bağlı Payas ilçesinin bir bucağı oldu. Doğu ticareti, Akdeniz'den uzaklaştıkça Ayas Limanı da Ortaçağdaki önemini yitirdi. Önceleri Yumurtalık, denize dar bir alan ile açılan bir körfez kenti idi. Geniş ve çok güvenli bir liman olmaya elverişliydi. Pire’de üslenen ingiliz donanması burada kışlardı.Yumurtalık, 19 Temmuz 1926’ya kadar kaza iken, nahiye yapılıp Ceyhan’a, 1 Nisan 1959’da ilçe yapılarak Adana’ya bağlanmıştır.Akdeniz’in kenarında olan Yumurtalık’ın Güney ve Doğusu İskenderun körfezi , Kuzeyi Ceyhan İlçesi , Kuzey-Batısı Adana İli , Batısı ise Karataş İlçesi ile çevrilmiş bulunmaktadır. İlçenin yüz ölçümü 501 Km2 dir.
YUMURTALIK GENEL DURUM
Ceyhan’a bağlı bir bucak iken 1 Nisan 1959 tarihinde ilçe olmuştur. Yumurtalık’a bağlı 16 köy ve 3 kasaba bulunmaktadır.İlçe merkezi 5296 nüfuslu Yumurtalık’tır (Ayas). İlçenin yüzölçümü 501 km2 dir. Adana’nın 81 km. güneybatısında İskenderun Körfezi’nin batı kıyılarında yer almaktadır. İlçenin kuzey ve batısı Adana’nın Ceyhan,Karataş ve Yüreğir ilçeleri ile doğu ve güneyi Akdeniz’le çevrili bir sahil yerleşim birimidir. Son dönemde doğrudan Adana’ya ulaşımın sağlanması hem merkezin doğrudan bağlanışını hem de köylerle ile iletişimini olumlu bir şekilde geliştirmiştir. Çeşitli medeniyetlerin hüküm sürdüğü bir coğrafyada yer almasından dolayı tarihi eser bakımından oldukça zengindir. İlçenin merkezinde yer alan yazın özellikle yerli turistlerin gözdesi olan son derece berrak ve temiz bir tabii plajı vardır. İlçenin aynı zamanda içeri girdikçe sığlaşan ve yer yer bataklıklardan oluşan geniş bir körfeze sahiptir. Bu körfez ve dalyan çok çeşitli kuş cinsine ve balık yetiştiriciliğine ev sahipliği yapmaktadır.
YUMURTALIK GELENEK VE GÖRENEKLER
Doğum – Çocukluk Dönemi : Yörede diplomasız köy ebeleri tarafından halen doğum yaptırılır. Çocukluk döneminde Çeşitli inanışlar ve uygulamalara rastlanır.Bunlar: ocuğun babasının cebinden para aldırana kadar hırsız olur düşüncesiyle tırnak kesilmez. Dişi çıkarken bıngıldağına ( Başının üzerindeki yumuşak yer) badem yağı çalınır. Memeden kesmek için memenin başına salça çaldırılarak emdirilir veya memenin başına saç yapıştırılır.İlk diş çıktığında bulgur kaynatılır üzerine şeker dökülerek komşulara dağıtılır ve karşılığında hediye alınır.• Sünnet :Sünnet olurken çocuğu tutan kişiye kirve denir. Kirve olacak kişi tuttuğu çocuk için hediye getirir. Çocuğun aileside kirveye hediye götürür.
Evlenme : Düğünler köy düğünü , salon düğünü ve mevlütlü olmak üzere üç şekilde yapılır. Her iki taraf anlaşarak düğünün ne şekilde olacağına karar verir. Düğünden bir hafta önce tanıdıkları davet etmek için yol denilen havlu,gömlek ve kumaş gibi şeyler gönderilir. Düğünden birkaç gün önceden davul eşliğinde çeyiz gider . Yine düğünün ilk günü veya önce törenle ve dualar işliğinde erkek evinin damına düğün bayrağı çekilir. Bayrak direğine ayna , soğan, çiçek ,asma anahtar v.b. şeyler bağlanır.Yöresel uygulamalar daha çok köy düğünlerinde görülür.
Köy düğünü içkili olup üç gün sürer . Damat tıraş edilirken ayakkabısı saklanır hediye alınmadan geri verilmez.Gelin arabası kız evinden oğlan evine giderken arabanın önünde gençler halay çekerek giderler.Ayrıca arabanın yolu kesilir ve hediye alınarak bırakılır. Gelin gelin arabasından inmeden kayınpederi ve kayınvalidesinden indirmelik (para,tarla,inek v.b.) ister. Arabadan indikten sonra geline içi su dolu cere (testi) kırdırılır. Gelin ve damadın geçeceği kapının üzerine dut yaprağı yapıştırılır ve damadın annesinin elinin altından eve girerler. Düğünden bir gün sonra mevlüt okutulur ve mevlüde gelen kadınlara eşarp örtülür.
Askerlik ve gurbetçilik : Askere uğurlama esnasında yemek ziyafeti verilir.Arabalarla konvoy eşliğinde gönderilir ve arkasından su dökülür.Ölüm : Ölünün arkasından özellikle kadın akrabaları ağıtlar yakarlar . Ölü evine yakınları ve komşuları yemek getirirler. Helva yapılarak dağıtılır.Yedi gün boyunca kuran okunur ve gelenlere yemek verilir. Ayrıca kırkıncı ve elli ikinci günü yemek verilerek kuran okutulur.•
Halk meterolojisi : Yöre insanlarından özellikle yaşlı kişiler rüzgarların estiği yöne,bulutlara,ayın etrafındaki kırmızı halkalara , gökyüzünün kızıllığına,denize ve benzeri şeylere bakarak hava tahminlerinde bulunurlar.Bu tahminlerin çoğu zaman tuttuğu görülür.• Halk matematiği :Halk arasında bir teneke tahıl ölçeğine bir haviye denir ve tahminen 16-17 kğ. dır.
İki tenekeye bir gülek denir oda 32-33 kğ. gelir.Balıkçılar denizin derinliğini ,ağların uzunluğunu ve iplerini pratik olması sebebi ile kulaç cinsinden ölçerler.• Nazar-nazarlık,uğur-uğursuzluk : Yörede nazara karşı evin görünen bir yerine nal,köpek kafatası veya nazar boncuğu asılır. Yine nazara karşı kurşun dökülür ve kekik,soğan kabuğu,tuz ve benzeri şeyler karıştırılarak yakılır ve tütsü yapılır.Yeni başlanacak bir işe pazartesiden başlanması iyi sayılır. Kurban kanının denize veya dereye döküldüğünde yağmurun yağacağına inanılır.• Salı günü ekmek yapıp çamaşır yıkamak, gece tırnak kesmek,çocuk üzerinden atlamak köpek uluması , damda baykuş ötmesi v.b. şeyler uğursuzluk sayılır.
• Büyü : Fal ve büyüye yörede önem verilir. Bahtın açtırılması veya kapanması,iki kişinin arasının açılması veya düzeltilmesi, çalınan bir malın bulunması için büyücüye gidilir ve muska yaptırılır.• Adak : Adak genellikle olunması istenen iyi işler için koyun,tavuk ve kuran okutma olarak adanılır. Yörede Demirtaş köyündeki Demirtaş Dede türbesinde bu adaklar kesilir. Türbelerin bulunduğu yerlere gidilerek ağaçların dallarına bezler bağlanır ve dilek dilenilir. Demirtaş Dede türbesinden ağaç kesen ve getirip yakanların başına felaket geleceğine inanılır ve bundan korkulur.
Bayramlar : Bilinen ve kutlanılan dini ve milli bayramların dışında yörede bahar bayramı Sultan Nevruz adı altında kutlanılır. Bugünde kırlara gidilerek piknik yapılır.• Yemek türleri : İlçenin kendine has zengin yemek çeşidi olmamakla birlikte , yüzük çorbası,aşure, toga,balık pilavı gibi yemek çeşitleri yapılmaktadır. Toplu yemek yapıldığı zamanlarda ve düğünlerde aşçılığı ile ünlenmiş kadınlar görev yaparlar.Lahmacun ,yüzük çorbası , dolma , sarma , köfte ve kısır yemekleri özel gün yemekleri arasında sayılabilir.
YUMURTALIK GEÇİM KAYNAKLARI
BALIK VE BALIKÇILIK
İlçede balıkçılık ilçe merkezi ile sahilde bulunan köyler olan Gölovası,K.Yumurtalık, Haylazlı ve Deveciuşağı köylerinde yapılmaktadır. Sahil şeridindeki bu yerleşim yerlerinde boyları 3 metre ile 9 metre arasında 150- 200 arasında tekne bulunmaktadır. Ağ ( Karides , barbunya , zide v.b.) barikat ,kaşık , olta ve benzeri usullerle balık avcılığı yapılmaktadır. Denizde avlanma derinliği 42 kulaç (70 Metre) yi bulmaktadır.Balıkların nesli tükenmekte olup bununda en önemli sebepleri : Bilinçsiz avlanma ,yavru balık avcılığı ve yasak olan dönemlerde av yapılması sayılabilir.
Balıkçılığı Yumurtalık halkından başka İskenderun, Karataş, Samandağ ve hatta Karadeniz’den gelen balıkçılarda çevirme ve turollarla yapmaktadırlar . En çok yakalanan balık cinsleri: Kefal ,lagos, sergoz , karagöz , gargur , melenur , altunkuşak , istavrit , lüfer , levrek , çupra ,kayabalığı ,barbunya,sardelye,gümüş,mırmır, karades , mercan,torik ve arı balığıdır. Ayrıca vatoz ,sapan ,köpek,yengeç,ahtapot, subiye, ve kalamar balık cinsi olmadığı halde tüketilen ve avlanan deniz ürünleridir.Tutulan balık ve deniz ürünlerinin çoğunluğu Ceyhan ,Adana, Mersin, ve İskenderun gibi yerleşim birimlerine tüccarlar aracılığı ile satılmaktadır. En çok avcılık yapılan mevsimler ilkbahar ve sonbahardır. Balık neslinin ve sayısının azalması ile birlikte bu mesleğe olan ilgi giderek azalmıştır.
Geçimini balıkçılıktan temin eden aileler başka geçim kaynaklarına yönelmiştir.Balıkçıların gelişen teknolojiye adapte olamaması , yörede profesyonel anlamda balıkçılık yapılamamakta dışardan gelenlerde yöre balık rezervlerini aşırı şekilde kullanarak bölge ekonomisini olumsuz yönde etkilemektedir ve alternatif balıkçılığa (Yavru balık ve havuz yetiştiriciliği)yönelememesi balıkçılığı geriletmiştir. Çamlık ve Yelkoma dalyanının yanında ilçe genelinde 6 adet su ürünleri kooperatifi balıkçılığı ayakta tutmaya çalışmaktadır.
YUMURTALIK HAYVANCILIK
İlçemizde 6084 adet büyükbaş, 8.000 adet küçükbaş hayvan bulunmaktadır. 3592 adet melez, 2492 adet yerli olmak üzere 5.196 adet sağılır büyükbaş hayvan mevcuttur
Yumurtalık, Adana ilinin bir ilçesidir. Asıl adı Ayas olup, Türkçeleştirmek adına ismi Yumurtalık'a çevrilmiştir.
YUMURTALIK COĞRAFİ VE NÜFUS BİLGİLERİ
YUMURTALIK AYAŞ KALESİ
Adana merkezine 80 km, komşu Ceyhan'a 30 km mesafededir. İlçenin nüfusu yaklaşık 5.000 dir fakat yaz aylarında bu rakam 30.000-40.000 arasında seyreder. Yüzölçümü 501 km2 olup 16 köyü vardır.
YUMURTALIK TARİHİ
İlçenin eski adı Ayas'tır ve halk arasında bu isim hala kullanılmaktadır. 1959 yılına kadar Ceyhan'a bağlı bir bucak olan Ayas bu tarihte ilçe olmuştur. İlçenin tarihi ortaçağa kadar uzanır.
YUMURTALIK NÜFUS
Yumurtalık'ın nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 22.575'dir. Bunun 4.745'si ilçe merkezinde, 17.830'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.
İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; ? belde, ? köy ve ? mahalleden oluşmaktadır.
YUMURTALIK YILLARA GÖRE NÜFUS VERİLERİ
Yıllar Merkez Köyler Toplam
2009 4.969 13.763 18.732
2007 4.840 14.315 19.155
2000 4.745 17.830 22.575
1997 4.248 16.923 21.171
1990 3.583 17.374 20.957
1985 3.835
1980 4.447
1975 2.406
1970 2.137
1965 1.774
1960 1.392
YUMURTALIK TARİHİ YERLERT
AYAS KALESİ
SULEYMAN KULESİ
Dertli Kazım Halk Ozanları Şenliği, Yer: Gölovası köyü, Tarihi: 1 Ekim, Başladiği ilk tarih: 1985
Zeytinbeli Kültür ve Sanat Şenliği, Yer: Zeytinbeli kasabası, Tarihi: Ağustos'un ilk Cumartesi, Başladığı ilk tarih: 2001
Ayrıca
Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı
YUMURTALIK TARİH COĞRAFYA İDARİ YAPILANMA
MERKEZ İLÇELEİ
Adana (Çukurova · Karaisalı · Sarıçam · Seyhan · Yüreğir)
Bağlı ilçeler
Aladağ · Ceyhan · Feke · İmamoğlu · Karataş · Kozan · Pozantı · Saimbeyli · Tufanbeyli · Yumurtalık
Bağlı bucaklar
• Kamışlı • Kösreli • Mansurlu • Sağkaya • Tepecikören • Tuzla
Yumurtalık belde ve köyleri
İl: Adana ● İlçe Merkezi: Yumurtalık
Beldeler: Kaldırım • Yeşilköy • Zeytinbeli
YUMURTALIK KÖYLER
Asmalı • Ayvalık • Demirtaş • Deveciuşağı • Gölovası • Hamzalı • Haylazlı • Kalemli • Kesmeburun • Kırmızıdam • Kuzupınarı • Narlıören • Sugözü • Yahşiler • Yeniköy • Yumurtalık
